موسسه انتشارات علمی و فرهنگی یکی از قدیمیترین و باسابقهترین موسسات نشر فعال در ایران است. که در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی از ادغام دو موسسه قدرتمند و مجرب نشر کتاب با عناوین «بنگاه ترجمه و نشر کتاب» و «مؤسسه انتشارات فرانکلین» در سال 1360 تشکیل شد.
دو موسسه فرانکلین و بنگاه ترجمه و نشر در سالهای فعالیت خود پیش از انقلاب اسلامی از سرآمدان تحول در نشر ایران به شمار میرفتند و منجر به تغییرات قابل توجهی در پروسه تولید کتاب، ویراستاری، ترجمه در ایران شدند و شمارگان انتشار کتاب را به شکل قابل توجهی افزایش و عناوین درخشانی را با ترجمه برترین مترجمان و ادیبان روز ایران به کتابخانه ادبی ایران اضافه کردند.
بخشی بزرگی از مهمترین آثار ادبی روز جهان و نیز مهمترین آثار فلسفی و اجتماعی بازار کتاب ایران در سالهای قبل و بعد از انقلاب اسلامی حاصل فعالیت انتشارات علمی و فرهنگی بوده است.
تعداد آثار تولید شده در این موسسه بالغ بر 5500 عنوان و بیش از 7000 جلد کتاب است.
ادیبان برجسته و نامداری چون نجف دریابندری، کریم امامی، محمد قاضی، سعید نفیسی، سیروس پرهام و….در این موسسه فعالیت داشته اند و مهمترین آثار خود را از طریق همین انتشارات به مخاطبان عرضه کردهاند.
شرکت انتشارات علمی و فرهنگی در حال حاضر زیر مجموعه سازمان تامین اجتماعی بوده و دو شرکت «چاپ و نشرکتیبه» و «فرهنگ فیلم» را در زیرمجموعه خود دارد، که اولین انها به هدف انجام امور چاپی و به ویژه چاپ کتاب تاسیس شده و شرکت فرهنگ فیلم هم در حوزه تولید آثار دیداری و شنیداری فعالیت میکند.