در مورد راه رفتن کودک چه می‌دانید؟
از زمانی که کودک اولین لبخند را می‌زند، پدر و مادر هر روز منتظر پیشرفت‌های بیشتر او هستند. کودک به‌تدریج می‌تواند با دست‌هایش اشیاء را بگیرد، بنشیند، بخزد و با گرفتن دیوار یا مبل از جای خود بلند شود. اما راه رفتن کودک یک نقطه عطف در فرآیند رشد او محسوب می‌شود.
ممکن است از خود بپرسید که آیا زمان راه افتادن کودک با هوش او در ارتباط است؟ پدر و مادر برای تسهیل راه رفتن کودک باید چه کنند؟ وقتی کودک دیر راه می‌افتد باید چکار کرد؟
این‌ها سوالاتی هستند که این مقاله به‌طور کامل به‌آنها پاسخ می‌دهد. پس اگر نگران راه افتادن کودک خود هستید، تا انتهای این نوشته همراه ما باشید.
قبل از پاسخ به‌سؤال‌های فوق، در قدم اول باید بدانیم راه رفتن کودک از چه سنی آغاز می‌شود.
در چه سنی راه رفتن کودک شروع می‌شود؟
معمولا میانگین سنی برای شروع راه رفتن کودک حدود 12 ماهگی است. اما برخی از آنها اولین قدم‌های خود را خیلی زودتر و یا خیلی دیرتر از این زمان برمی‌دارند. به‌طور کلی، کودکان می‌توانند از 9 ماهگی شروع به‌راه رفتن کنند. با‌این‌حال، تاخیر راه افتادن کودک تا 17 یا 18 ماهگی کاملا طبیعی است.
همان‌طور که می‌بینید بازه وسیعی برای شروع راه رفتن کودک وجود دارد. پس اگر فرزند شما قدری بیش از یکسال سن دارد، اما هنوز راه نیفتاده است، لازم نیست نگران باشید.
علاوه بر این، وقتی کودک شروع به‌راه رفتن میکند، تا چند ماه نمی‌تواند به‌درستی قدم بردارد و تعادل خود را حفظ کند. همه این‌ها کاملا طبیعی است و لازم نیست نگران شوید.
اما آیا تاخیر در راه افتادن و یا زود راه افتادن کودک، با هوش و توانایی‌های او در ارتباط است؟ این سؤال رایجی است که بسیاری از پدر و مادرها می‌پرسند.
بسیاری از والدین وقتی فرزندشان زود راه می‌افتد، او را باهوش خطاب می‌کنند و وقتی کمی دیر از از سایر همسالان خود شروع به راه رفتن میکند، از این‌که بهره هوشی و یا سایر توانایی‌های او محدود باشد نگران می‌شوند.
بیایید ببینم آیا راه رفتن کودک با هوش و سایر توانمندی‌های او در ارتباط است یا نه.
«کودکان باهوش زودتر راه می‌افتند» یک افسانه است
اگرچه یک مطالعه بین‌الملی در سال 2015، زمان آغاز راه رفتن کودک را با توانایی‌های زبانی پیشرفته او مرتبط دانست، اما مطمئن باشید تحقیقات زیادی نشان می‌دهند که هیچ ارتباط ثابت‌شده‌ای بین زمان راه رفتن کودک و تبدیل‌شدن او به‌ایزاک نیوتن یا سرنا ویلیامز بعدی وجود ندارد!
یک مطالعه سوئیسی که در سال 2013 انجام شد نشان داد که کودکانی که زود راه می‌افتند، در مقایسه با کودکانی که زود راه نمی‌افتند، در آزمون‌های هوش و مهارت‌های حرکتی عملکرد بهتری ندارند. این آزمون بین سنین 7 تا 18 سالگی این کودکان انجام شد و در نهایت مشخص کرد که زمان راه افتادن کودکان به‌طور طبیعی می‌تواند بسیار متنوع باشد. این سن معمولاً بین 8 تا 20 ماهگی متغیر است.
علائمی که نشان می‌دهد کودک شما به‌زودی راه می‌افتد
اگر کنجکاو هستید که بدانید کودک شما چه زمانی شروع به راه رفتن میکند، از نه ماهگی به‌دنبال علائم زیر بگردید. زمانی که این نشانه‌ها آشکار شد، کودک شما به‌زودی اولین قدم‌های خود را خواهد برداشت.
- بالا کشیدن خود از اشیاء مختلف برای ایستادن
- راه رفتن کودک با گرفتن مبلمان
- برداشتن چند قدم به‌شکل مستقل
- ایستادن به‌تنهایی و بدون کمک دیگران
نشانه‌های راه افتادن بر اساس ماه
نشانه‌های راه افتادن کودک بر اساس ماه شامل موارد زیر است. به‌عبارت دیگر، اگر قرار باشد کودک در حدود یک سالگی شروع به راه رفتن مستقل کند، باید در ماه‌های مختلف، علائم زیر را مشاهده نمایید.
6-9 ماهگی: کودک شما یاد می‌گیرد که بدون کمک بنشیند، سپس شروع به‌خزیدن میکند. برخی از نوزادان از خزیدن خودداری می‌کنند و مستقیماً به‌مرحله راه رفتن می‌روند؛ اما معمولاً قبل از راه رفتن دوباره به‌عقب برگشته و شروع به‌خزیدن می‌کنند. خزیدن نقطه عطفی است که درست قبل از راه رفتن قرار داد، بنابراین، توجه به‌آن مهم است. اگر کودک شما تا 9 ماهگی نمی‌تواند بدون کمک بنشیند، وقت آن است که با پزشک اطفال خود مشورت کنید.
9 تا 12 ماهگی: کودک شما درحالیکه مبلمان را نگه داشته است، شروع به‌بالا کشیدن بدن خود و ایستادن میکند. او قادر خواهد بود هر بار چند ثانیه بدون کمک بایستد و به‌تدریج یاد می‌گیرد از حالت ایستاده چطور بنشیند. او همچنین، با کمک گرفتن اشیائی مثل مبلمان، شروع به‌راه رفتن میکند. از این‌جا به‌بعد کودک به‌تدریج به‌شکل مستقل ایستاده و راه می‌رود.
با‌این‌حال، همان‌طور که در تمام این مقاله بارها به‌آن اشاره کردیم، سن 9 تا 12 ماهگی تنها یک میانگین است؛ ممکن است کودک شما در این سن، آمادگی راه رفتن نداشته باشد و این کاملا طبیعی است.
12 تا 18 ماهگی: کودک شما، که اکنون یک کودک نوپا است، می‌تواند به‌تنهایی راه برود، اگرچه احتمالاً بسیار لرزان و ناپایدار حرکت میکند. اگر کودک تا ۱۵ ماهگی راه نرفت، بهتر است با پزشک اطفال صحبت کنید. اگرچه راه نرفتن در این سن طبیعی است، اما 15 ماه زمان خوبی برای بررسی است تا بتوانید اگر مشکلی وجود دارد آن را زودتر برطرف کنید.
به‌خاطر داشته باشید که برخی از بچه‌ها به‌طور طبیعی محتاط‌تر از بقیه هستند و ممکن است آنقدر صبر کنند تا کاملا برای راه رفتن آماده شوند. ممکن است ندانید که فرزند شما محتاط است. به‌عنوان مثال، یک کودک محتاط ممکن است چند قدمی این طرف و آن طرف بردارد، اما برای مسافت‌های طولانی‌تر تلاش نمی‌کند، زیرا احساس عدم امنیت دارد. درحالیکه کودک دیگر که محتاط نیست فقط راه می‌رود و اگر بیفتد هم اهمیتی نمی‌دهد.
چگونه به‌کودک خود کمک کنیم تا زودتر راه بیفتد
نباید برای زود راه رفتن کودک عجله کرد و یا او را پیش از این‌که توانایی لازم را کسب کند به‌این کار واداشت. با‌این‌حال، گاهی فرزند شما آمادگی راه رفتن را کسب کرده، اما برای تسریع این فرآیند نیاز به‌کمک داد. در این زمان، چند راهکار وجود دارد که پدر و مادر می‌توانند با استفاده از آنها فرآیند راه رفتن کودک را تسهیل کنند.
دستان کودک را بگیرید: هنگامی که کودک شما می‌تواند بایستد، برای این‌که به‌او کمک کنید راه برود، دستان او را بگیرید و همراه او راه بروید. برای این‌کار لازم است روبروی کودک قرار بگیرید و دو دست او را بگیرید و درحالیکه کودک شروع به‌راه رفتن میکند، شما به‌عقب حرکت نمایید.
از وسایل مناسب استفاده کنید: وسایلی که کودک می‌تواند آنها را بگیرید و روی زمین هل دهد، کمک زیادی به‌شروع راه افتادن او میکند. برای مثال، یک کالسکه عروسک و یا یک سبد لباسشویی که قد آن تا کمر کودک بالا می‌آید، می‌تواند مناسب باشد. این وسایل شبیه یک تکیه‌گاه متحرک عمل می‌کنند که کودک به‌آنها تکیه کرده و همراهشان راه برود. با‌این‌حال، لازم است اشیایی که به‌این منظور در اختیار کودک قرار می‌دهید کاملا پایدار باشند و با فشار دست و بدن کودک بر روی زمین سقوط نکنند.
از واکر کودک یا روروئک پرهیز کنید: برخلاف تصور بسیاری از افراد، روروئک وسیله مناسبی برای کمک به راه افتادن کودک نیست. این وسیله ایستادن و راه رفتن مستقل کودک را به‌تاخیر می‌اندازد و شیوه صحیح حرکت را در او تقویت نمی‌کند. علاوه بر این، روروئک ممکن است خطراتی داشته باشد. وقتی کودک با آن حرکت میکند این احتمال وجود دارد که از پله و یا نقاط مرتفع سقوط کند و یا در برخی جاها گیر کند. اگر می‌خواهید به‌فرآیند راه رفتن کودک خود کمک کنید، از روروئک اجتناب نمایید.
آکادمی اطفال آمریکا استفاده از واکرهای مخصوص کودکان را توصیه نمی‌کند و به‌این اشاره میکند که آنها می‌توانند سبب سقوط کودک از پله و در نتیجه آسیب به سر و گردن کودک شوند.
چه زمانی باید نگران راه رفتن کودک خود شوید؟
CDC توصیه میکند اگر فرزندتان تا 18 ماهگی اصلاً راه نیفتاده و یا تا سن 2 سالگی به‌طور پیوسته راه نمی‌رود، با پزشک اطفال صحبت کنید. بنابراین، شما زمان زیادی را برای شروع نگران‌شدن دارید و لازم نیست به‌این زودی‌ها درباره راه افتادن کودک خود با پزشک مشورت کنید.
با‌این‌حال، ممکن است برخی از والدین فکر کنند که تاخیر در راه رفتن کودکشان ممکن است با اوتیسم در ارتباط باشد و به‌همین دلیل نگران شوند. خوشبختانه نتایج یک مطالعه کوچک در سال 2012 نشان داد که تاخیرهای حرکتی اولیه ممکن است یک عامل خطر برای تاخیرهای ارتباطی آینده در کودکان در معرض خطر اوتیسم باشد، اما در کودکان با خطر کم اوتیسم، والدین نباید چنین نگرانی را داشته باشند.
دلایل زیادی برای دیر راه رفتن نوزادان نسبت به‌حالت طبیعی وجود دارد. برخی از آنها فیزیکی هستند و شامل موارد زیر می‌باشند:
- دیسپلازی رشدی هیپ
- استخوان‌های نرم یا ضعیف (در پزشکی به‌آن راشیتیسم گفته می‌شود)
- مشکلاتی که عضله را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد (به عنوان مثال، دیستروفی عضلانی یا فلج مغزی)
- در مواقع دیگر، تأخیر در راه رفتن کودک می‌تواند صرفاً وابسته به‌شخصیت کودک باشد.
اختلالات راه رفتن کودک
ناهنجاری یا اختلال راه رفتن کودک، یک الگوی راه رفتن غیرعادی است. بسیاری از کودکان خردسال ممکن است برای مدتی به‌شکل غیر طبیعی راه بروند.
معمولا والدین نگران الگوهای غیرعادی راه رفتن فرزندانشان هستند، با‌این‌حال، ناهنجاری‌های راه رفتن، بخشی از رشد فیزیکی است. اکثریت قریب به‌اتفاق بچه‌ها بدون درمان پزشکی از ناهنجاری‌های راه رفتن عبور می‌کنند
شایع‌ترین انواع ناهنجاری‌های راه رفتن در کودکان، راه رفتن به‌سمت داخل (in-toeing) و راه رفتن به‌سمت بیرون (out-toeing) است.
- in-toeing راه رفتن با پاها به‌سمت داخل است.
- out-toeing به‌معنای راه رفتن با پاها به‌سمت بیرون است.
- این دو شیوه راه رفتن معمولاً دردناک نیستند.
چندین بیماری رایج می‌توانند باعث شود که پاهای کودک در سال‌های اول زندگی به‌سمت داخل یا خارج منحرف شود. این عارضه‌ها شامل موارد زیر هستند:
- پیچش استخوان درشت‌نی (تیبیا)
- چرخش استخوان ران (فمورال)
هر دوی این مشکلات معمولاً در دوران کودکی به‌خودی‌خود بهبود می‌یابند و نیاز به‌اقدام درمانی ندارند.
پیچش استخوان درشت‌نی
پیچ خوردگی تیبیا، چرخش ساق پای کودک (درشت‌نی) به‌سمت داخل (پیچش تیبیا داخلی) یا به‌بیرون (پیچش تیبیا خارجی) است. این وضعیت اغلب بدون درمان و قبل از این‌که کودک 4 ساله شود بهبود می‌یابد.
برخی از کودکان مبتلا به‌پیچ خوردگی تیبیا لازم است از بریس شبانه در سن بین 18 تا 30 ماهگی استفاده کنند، اما معمولا نیازی به‌استفاده از بریس نیست. پزشکان تنها در صورتی عمل جراحی را برای پیچش تیبیا در نظر می‌گیرند که کودک در سن 8 تا 10 سالگی هنوز این بیماری را داشته باشد و مشکلات راه رفتن قابل توجهی در او مشاهده شود.
چرخش استخوان ران
در این عارضه، استخوان بالای پای کودک (فمور) به‌داخل یا خارج می‌پیچد. چرخش فمور به‌داخل (آنتورژن فمورال) باعث می‌شود که پاها به‌سمت داخل حرکت کنند. علائم آنتورژن فمورال معمولاً برای اولین بار زمانی که کودک بین 2 تا 4 سال سن دارد آشکار می‌شود. این مشکل نیز معمولا بدون درمان خوب می‌شود.
پیچ خوردگی استخوان ران به‌سمت خارج را «رترووراسیون فمورال» می‌نامند و باعث می‌شود پاها به‌سمت بیرون بچرخد. شیوع آن کمتر از آنتورژن فمورال است. در برخی موارد، برگشت فمورال ممکن است راه رفتن کودک را به‌تاخیر بیندازد، با‌این‌حال، این وضعیت اغلب بدون مداخله پزشکی بهتر می‌شود.
پزشکان فقط در صورتی که کودک بیشتر از 9 سال سن داشته باشد و مشکل او آنقدر شدید باشد که باعث زمین‌خوردن زیاد و راه رفتن غیر طبیعی بشود، جراحی را برای آنورژن فمورال یا رترووراسیون فمورال در نظر می‌گیرند.
سخن آخر
راه رفتن کودک یکی از نقاط عطف زندگی او است؛ مرحله‌ای که می‌تواند در آن استقلال را برای اولین‌بار حس کرده و از والدین خود دور شود. سن راه افتادن کودک از 8 ماهگی تا 18 ماهگی متغیر است. بنابراین، اگر کودک شما تا سن یک سال و نیم راه نیفتاد، لازم نیست نگران باشید. با‌این‌حال، علائم راه افتادن کودک را که در این مقاله به‌آنها اشاره کردیم به‌خاطر بسپارید تا متوجه شوید چه زمانی کودک شما آماده راه رفتن است. اگر در انتهای این بازه زمانی و یا چند ماه قبل از آن کودک راه نیفتاد، لازم است با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید. برخی از اختلالات فیزیکی و ذهنی وجود دارند که مانع از راه رفتن کودک می‌شوند. متخصص اطفال با تشخیص آنها به‌درمان کودک و راه رفتن او کمک میکند.
