برخی اوقات گریه برای ما به عنوان انسان بالغ کمک کننده است و ما را آرام میکند. گریه استرس را از بین میبرد، اضطراب را کاهش میدهد و گاهی اوقات نشاط را به انسان برمیگرداند. اما نوزادان، کودکان نوپا و خردسالان به دلایل مختلفی گریه میکنند و خب شاید برای شما ناراحت کننده باشد، اما کودک شما دلایل مختلفی برای گریه دارد.
همه انسانها چهار احساس دارند که حتی کودکان نوپا نیز آنها را تجربه میکنند! “خشم، شادی، غم، ترس و گریه بیانگر تمام احساسات درونی افراد از سنین پایین تا بزرگسالی هستند.”
معمولاً ما از شدت ناراحتی گریه میکنیم، اما علاوه بر ناراحتی بزرگسالان یا کودکان هنگام تجربه هر یک از این احساسات نیز گریه کنند. اما اگر به نظر میرسد که کودک شما بی دلیل گریه میکند یا گریه او بی وقفه است، باید به این فکر کنید که دلیل آن چیست، تا بتوانید راهحل معقول و مؤثری برای قطع کردن آن پیدا کنید.
چرا بچه من گریه میکند؟
قبل از اینکه به این موضوع بپردازیم که چرا کودک شما ممکن است گریه کند، مهم است به این نکته اشاره کنیم که از بدو تولد، گریه یک وسیله اصلی برای برقراری ارتباط است. به عبارت دیگر گریه کردن امری کاملا طبیعی است.
به گفته آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، 2 تا 3 ساعت گریه در روز در 3 ماه اول زندگی نوزادان و کودکان طبیعی تلقی میشود.
همانطور که کودکان بزرگتر میشوند، شروع به یادگیری راههای دیگری برای نشان دادن نیازها و احساسات خود میکنند، اما باید قبول کرد که در سنین پایین گریه کردن راهی موثر برای جلب توجه و برقراری ارتباط با بزرگسالان است.
گریه تقریبا اولین راه ارتباطی کودک با اطرافیان است و به همین خاطر، تقریباً برای هر چیزی گریه میکنند. اما در بزرگسالی، گریه آنها اغلب خاصتر یا یک واکنش عاطفی به احساس آنها است. برای کمک به کشف دلیل گریه فرزندتان، موارد زیر میتوانند به شما کمک کنند:
- کودک نوپا (1 تا 3 سال): احساسات و کج خلقی در این سن غالب است و معمولا از خستگی، کلافه بودن، خجالت یا سردرگمی ایجاد میشود.
- کودک (4 تا 5 سال): آزار یا آسیب اغلب دلیل اصلی گریه کودکان در این سنین است.
- کودک (5 سال به بالا): آسیب جسمی یا از دست دادن چیزی خاص، محرکهای کلیدی برای گریه در این گروه سنی هستند.
با در نظر گرفتن این موضوع، در ادامه هفت دلیل را بیان خواهیم کرد که ممکن است دلیل گریه کودک شما را توضیح دهند.
آنها گرسنه هستند
اگر به زمان غذا نزدیک میشوید و کودکتان شروع به سر و صدا میکند، گرسنگی اولین چیزی است که باید در نظر بگیرید. این شایعترین دلیل برای گریه در نوزادان است.
به خاطر داشته باشید که با رشد کودک شما، برنامه غذایی و نیازهای او ممکن است تغییر کند. هیچ اشکالی ندارد که زودتر غذای کودک خود را بدهید یا در حین رشد بیشتر غذا بخورد، بنابراین در صورت نیاز آماده باشید تا برنامهها و مقادیر را تغییر دهید.
آنها احساس درد یا ناراحتی میکنند
درد و ناراحتی در کودکان که قابل مشاهده نیست، یکی از مهمترین دلایل گریه کودکان است. معده درد، گاز معده، گوش درد و یا دل درد تنها چند نمونه هستند که باید مراقبت آنها در کودکان باشید.
اگر فرزند شما سن بیشتری دارد، احتمال اینکه دلیل درد و ناراحتی خود را بیان کند بسیار زیاد است. با این اوصاف، ممکن است کمی طول بکشد تا از او درباره دلیل پرسوجو کنید. این پرسوجو به شما کمک میکند تا به بهترین راه برای حل این مشکل برسید. برخی اوقات این دردها علاوه بر گریه، باعث بروز پرخاشگری در کودکان میشوند و باید برای مقابله با پرخاشگری در کودکان راههای پیچیدهتری را پیش بگیرید. بنابراین تمام کارها را برای رسیدن به دلیل ناراحتی و درد امتحان کنید.
آنها خسته هستند
بچهها در هر سنی اگر بیش از حد خسته باشند، سراغ گریه کردن میروند و برای آنها زمان و ساعت روز و شب نیز مهم نیست. در واقع، نیاز به خواب و گرسنگی مهمترین دلایل برای بروز خستگی در کودکان هستند.
به همین دلیل است که نوزادان و کودکان نوپا، باید برنامه خواب منظمی داشته باشند. اگر آنقدر سن پایین هستند که نمیتوانند از کلمات استفاده کنند تا نشان دهند خواب چیزی است که نیاز دارند، باید به دنبال نشانههای فیزیکی باشید که به خستگی اشاره میکنند.
اگر چشمهای کودک خمار شده است، چشمان خود را میمالید، علاقهای به بازی و بودن در جمع ندارد، خمیازه میکشد، یا عصبی است، احتمالا وقت آن رسیده که کمی استراحت کند. گریه کردن نشانه خستگی بیش از حد آنها و نخوابیدن است.
بچهها در سن بالاتر میتوانند خستگی خود را بروز دهند و بگویند. برخی از کودکان 4 سال به بالا به چرت زدن نیاز دارند، بنابراین اگر نیاز به خواب داشته باشند ممکن است در طول روز گریه کنند. یکی از مهمترین دلیل بازی نکردن کودک در این سن خستگی بیش از حد است.
آنها بیش از حد تحریک شده باشند
تحریک بیش از حد برای کودکان در تمام سنین وجود دارد و بزرگسالان میتوانند از آن جلوگیری کنند. در نوزادان و کودکان سر و صدای زیاد، تصاویر عجیب یا افراد میتوانند باعث گریه شوند. ممکن است متوجه شوید که کودکتان قبل از شروع گریه به اطراف نگاه میکند یا سعی میکند پشت پای شما یا گوشهای پناه بگیرد.
برای بچههای سن مدرسه، یک برنامه فشرده، رفت و آمد هر روز به مدرسه و حتی یک روز کامل در مدرسه میتواند منجر به تحرک و گریه شود. حتی این عوامل میتواند منجر به عصبانیت، کلافه شدن و خستگی شوند.
آنها استرس دارند یا ناامید هستند
استرس و ناامیدی بسته به موقعیت ممکن است متفاوت به نظر برسند. شاید کوچولوی شما چیزی بخواهد که شما به او ندادهاید، مانند تلفنتان، یا ناامید شده است زیرا اسباب بازی او آنطور که دوست دارد کار نمیکند. شاید روابط در خانواده شما متشنج باشد و حال و هوای آن برای کودک قابل قبول نباشد.
صرف نظر از علت این نوع گریه، کوچولوها خیلی توانایی مدیریت احساسات خود را ندارند. در نظر داشته باشید که آنها دقیقاً قبل از شروع گریه چه میکردند. این میتواند سرنخی برای شما باشد تا بتوانید حدس بزنید که چرا ناامید است و استرس دارد.
نیاز به توجه دارند
گاهی اوقات بچهها فقط به توجه ما نیاز دارند و نمیتوانند یا نمیدانند چگونه آن را بخواهند. اگر سایر دلایل گریه مانند گرسنگی، خستگی، تحریک بیش از حد و ناامیدی را رد کردهاید، ممکن است وقت آن رسیده باشد که از خود بپرسید که آیا به خوبی برای کودک زمان گذاشتهاید.
فقط مراقب این دلیل باشید و سعی کنید قبل از شروع اشک به موضوع رسیدگی کنید. اگر کودک شما اغلب از گریه کردن به عنوان راهی برای جلب توجه شما استفاده میکند، میتواند به چرخهای تبدیل شود که قطع کردن آن دشوار خواهد شد.
آنها از جدایی احساس اضطراب میکنند
اضطراب جدایی میتواند در هر مقطعی از زندگی کودک شما اتفاق بیفتد، اما کودکان 12 تا 20 ماهه بسیار دچار این حالت میشوند و این اضطراب در آنها رایج است.
چگونه میتوانید کودک خود آرام کنید؟
درک دلیل گریه کردن همیشه اولین کاری است که به عنوان والد کودک باید انجام دهید. هنگامی که دلیل گریه کردن در کودکان را میدانید، میتوانید به کودک خود کمک کنید تا احساسات پشت این بیان را شناسایی، درک و مدیریت کند. اما قبل از اینکه بتوانید این کار را انجام دهید، مهم است که خود را از نظر احساسی جمع و جور کنید.
مطمئن شوید که آرام هستید
اگر از گریه کودک عصبی میشوید و داغ میکنید، زمان آن رسیده که خود را از کودک دور کنید، نفس عمیقی بکشید و قبل از اینکه به فرزندتان برسید خودتان را جمع کنید.
در مورد بچههای خردسال، AAP توصیه میکند که کودک خود را در مکانی امن مانند تخت او بدون پتو یا وسایل دیگر قرار دهید و در حالی که گریه میکند اتاق را به مدت 10 تا 15 دقیقه ترک کنید. اگر بعد از این استراحت کوتاه همچنان گریه میکند، سراغ او بروید اما تا زمانی که آرام نشده است، او را بلند نکنید.
اگر فرزندتان سن بالاتری دارد، باز هم اشکالی ندارد که او را در اتاق تنها بگذارید تا هر دو آرام شوید و بعد برای رفع گریه اقدام کنید.
به حرفهای خود دقت کنید
پس از بررسی احساسات و آرامی خود، گام بعدی این است که از بیان اظهارات سرسری یا قضاوت در مورد رفتار آنها خودداری کنید. گفتن جملاتی مانند “فقط بچهها گریه میکنند” یا “گریه نکن” به آرام شدن آنها کمک نمیکند و ممکن است وضعیت را بدتر کند.
به جای تشدید اوضاع، میتوانید بگویید «گریه نشون میده که از چیزی ناراحت هستی. بعد از اینکه چند نفس عمیق کشیدی، بیا در مورد آن صحبت کنیم.»
سایر عبارات مفید برای گفتن عبارتاند از: «میدونم سخته اما من دلیل گریه رو باید بدونم» و برای بچههای بزرگتر، «صدای گریه رو میشنوم، اما نمیدانم به چه چیزی نیاز داری. لطفا بگو چی میخوای؟»
به فرزندتان کمک کنید تا یاد بگیرد
بدون توجه به سن کودکتان، شناسایی احساساتش و نحوه درک و مدیریت احساساتش، به او کمک کنید تا آنچه را که به عنوان چهار مؤلفه اساسی هوش هیجانی شناخته میشود، توسعه دهد.
این مؤلفهها آگاهی، درک و توانایی بیان و مدیریت احساسات هستند و تمام آنها برای یادگیری، پرورش ذهن، خوب بودن و موفقیت بنیادی هستند و میتوان گفت برای پرورش و توسعه مهارتهای اجتماعی برای کودکان مهم هستند.
از برنامه ریزی و روتین روزانه برای کودک خود استفاده کنید
اگر گریه ناشی از خستگی بیش از حد است، باید به یک برنامه منظم برای خواب کودک پایبند باشید. معایب موبایل و تبلت برای کودکان کم نیستند، به همین خاطر باید مشاهده موبایل و تبلت قبل از خواب را از روند روزانه کودک خود حذف کنید و از 30 تا 60 دقیقه قبل از خاموش شدن چراغ به عنوان زمان مطالعه استفاده کنید.
داشتن برنامه منظم برای تغذیه نیز باید در برنامه شما باشد. به خاطر داشته باشید که استرس یا تعارض در مورد اینکه چه چیزی یا چقدر میخورد نیز میتواند باعث واکنشهای احساسی شود. در مورد بچههای کوچکتر، اگر اضطراب جدایی باعث گریه میشود، موارد زیر را امتحان کنید:
- با دوری کوتاه از کودک شروع کنید.
- او را ببوسید، او را در آغوش بگیرید و از اتاق خارج شوید.
- برگردید، اما فقط بعد از مدتی دوری (بعد از اینکه گریه کودک فروکش کرد و دید که بدون شما از بین نمیرود).
- وقتی برگشتید، به او بگویید که در زمانی که نبودید به خوبی توانست گریهاش را قطع کند. به او قوت قلب دهید، او را تحسین کنید و محبت خود را نشان دهید.
- زمان تنها ماندن آنها در اتاق را طولانی کنید و بگذارید به این حالت عادت کند.
بپذیرید که از پس تمام کارها بر نمیآیید
مهم نیست که چقدر کودک خود را میشناسید، زمانی پیش میآید که نمیدانید چرا او گریه میکند، به خصوص اگر سن او بالاتر برود. برخی اوقات برای کودکان نوپا با پرت کردن حواس او با وسایل و مناظر ممکن است گریه قطع شود، اما این کار برای سنین بالاتر جواب نمیدهد.
برای اینکه بیشتر با احساسات و رفتارهای کودکان آشنا شوید، به شما بهترین کتابهای روانشناسی کودک را توصیه میکنیم و حتی خوب است که قبل از تولد فرزندتان آنها را مطالعه کنید تا برای تربیت و تعامل با او آماده شوید.
بیشتر بخوانید: اشتباهات رایج والدین در تربیت کودکان