اهمیت کتاب خواندن برای کودکان
نوزادان و کودکان دارای این خصیصه هستند که می‌توانند در هر شرایطی یادگیری را انجام دهند. درسته! حتی در زمان شنیدن داستان و کتاب نیز، ذهن آنها مشغول کار است و از تمام کلمات و جملاتی که برای آنها می‌خوانید و تمام چیزهایی که از شخصیت‌های داستان می‌شنوند، یاد می‌گیرند.
خرید کتاب برای کودکان و خواندن آنها برای کودکان در هر سنی، باعث رشد کودک از نظر مغزی، برقراری ارتباط گرم بین شما و او و موارد بسیار دیگر می‌شود. فقط کافی است چند کتاب بخرید، انگیزه داشته باشید و کمی وقت صرف کنید. در این مقاله قصد داریم تا با شما درباره اهمیت کتاب خواندن برای کودکان بگوییم و مزایای آن را برای شما بیان کنیم.
خواندن کتاب برای کودکان چه فوایدی دارد؟
ابتدا کتاب را برمی‌دارید، روی صندلی می‌نشینید، کودک شما نیز روی پاهای شما می‌نشیند، شما شروع به خواندن کتاب می‌کنید و در نهایت نیز مشاهده می‌کنید که کودک شما چگونه با اشتیاق خواندن شما را تماشا می‌کند و به صدای شما گوش می‌دهد.
زمانی که شما شروع به خواندن می‌کنید، کودک کاملاً شیفته‌ی داستان می‌شود. چه بهتر اینکه کودک شما فقط با کاری سرگرم نشود، بلکه از آن کار نکته‌ای نیز یاد بگیرد!
حتی ممکن است در واقعیت این مدل خواندن برعکس نیز باشد. شما شروع به خواندن کتاب کنید و کودک شما سعی در خوردن کتاب داشته باشد و یا در گوشه گوشه‌های اتاق مشغول راه رفتن باشد و به شما گوش هم ندهد. اما در نهایت این کتاب خواندن برای او مزایایی دارد و بعضا باعث پیدا کردن استعداد در کودکان می‌شود.
استحکام رابطه شما با فرزندتان
خواندن فرصتی شگفت انگیز برای شما و فرزندان فراهم می‌کند که رابطه خود را قوی‌تر و گرم‌تر کنید. این یک روش خوب برای گذراندن وقت با هم و کاهش تنش و استرس در یک روز پرفشار است.
تحقیقات انجام شده در سال 2008 نشان می‌دهد که چگونه خواندن کتاب می‌تواند رابطه پایدار بین والدین و کودک به وجود آورد. وقتی برای کودکتان کتاب می‌خوانید، حس امنیت را به او می‌دهید. بعلاوه، والدینی که نگرش مثبتی نسبت به کتاب و کتابخوانی دارند، به نوبه خود به کودکانشان کمک می‌کنند که سواد را به روش خوبی فرا بگیرند.
مهارت شنیداری
شنیدن داستانی که با صدای بلند خوانده می‌شود، درک کودک شما را افزایش می‌دهد. درک مطلب به توجه بستگی دارد و به عبارت دیگر حتما نیاز به داشتن مهارت شنیداری در کودکان دارد.
کارشناسان این حیطه اذعان می‌کنند که گوش دادن مهارتی است که بچه‌ها باید قبل از اینکه خودشان کتاب را بخوانند، به دست بیاورند.
کارشناسان همچنین کتاب‌های صوتی را نیز برای کودکان پیشنهاد می‌دهد تا بتوانند مهارت شنیداری خود را قوی کنند. کتاب‌های صوتی درست مانند دیگر سرگرمی‌های صوتی، موسیقی و سایر اسباب بازی‌های موزیکال، هم کودک را سرگرم می‌کنند و هم مهارت مهمی را به او اضافه می‌کنند.
رشد شناختی و زبانی
حتی کم سن و سال‌ترین بچه‌ها نیز از شنیدن صدای والدین هنگام خواندن کتاب سود می‌برند. یک مطالعه در سال 2013 نشان داد نوزادانی که برای آنها کتاب خوانده می‌شود و در مورد محتوای کتاب با آنها صحبت می‌شود، در دانش زبانی و رشد شناختی، مانند حل مسئله، مهارت بیشتری دارند.
تحقیقاتی در سال 2018 نشان می‌دهد که این رشد در تمام دوران کودکی تا سال‌های نوجوانی ادامه دارد. در حقیقت، محققان می‌گویند که تعاملات کلامی (خواندن، گفتگو و …) بین والدین و بچه‌های کوچک ممکن است باعث بالا رفتن میزان دانش زبانی و نمره ضریب هوشی آنها تا 14 سالگی شود.
افزایش واژگان
خرید کتاب کودک و خواندن آن برای بچه‌ها باعث افزایش تعداد واژگان مورد استفاده توسط آنها می‌شود. به عنوان مثال، شما کتابی را برای کودک خود می‌خوانید که واژگان درون آن جدید هستند و تا به حال کودک شما آنها را نشنیده است.
در حین خواندن یک کتاب، ممکن است در انتها از نام‌های مشخص‌تری برای گیاهان یا حیوانات مختلف استفاده کنید، یا از صفت‌های بیشتری (کلمات توصیفی) استفاده کنید. تمام این موارد در ذهن کودک شما نقش می‌بندند و به دامنه واژگان او اضافه می‌شوند.
در مطالعه‌ای در سال 2019، تخمین زده است که کودکانی که به مدت 5 سال و به صورت متوالی کتاب برای آنها خوانده می‌شود، در مقایسه با کودکانی که در سنین پایین کتابی برای آنها خوانده نمی‌شود، 1.4 میلیون کلمه بیشتر می‌شنوند و ذهن آنها با این میزان واژه بیشتر آشنا می‌شود.
افزایش توجه
خواندن کتاب برای کودکان، به آنها کمک می‌کند تا تمرکز و داشتن نظم در آنها بیشتر شود و روی این مهارت‌ها بیشتر کار کنند.
احتمالاً تا به حال برای شما پیش آمده که برای کودکی حواس پرت کتاب بخوانید و او اصلا به شما توجه نکند. اما آنچه در این مورد و در تکرار خواندن متوجه می‌شوید این است که با گذشت زمان و با مطالعه منظم، باعث می‌شوید بچه‌ها بیشتر بر روی گوش دادن تمرکز داشته باشند و برای درک کتاب بیشتر به آنچه می‌خوانید توجه کنند.
در همین زمان هم که شما برای آنها کتاب می‌خوانید بیشتر تمایل به نشستن پیدا می‌کنند، گوش‌های خود را تیز می‌کنند و توجه بیشتری نسبت به محتوای ارائه شده توسط شما پیدا می‌کنند و حتی روی مهارت حفظ کلمات و به خاطر سپردن داستان نیز کار می‌کنند.
خلاقیت
کتاب‌ها و داستان‌ها، دنیای کاملا جدیدی را به کودک شما معرفی می‌کنند. بله، کتاب‌های غیر داستانی زیادی در مورد دایناسورها، اَشکالات و هواپیماها وجود دارد. اگرچه داستان‌های تخیلی فراتر از دنیای واقعی هستند و عناصر فانتزی در آنها زیاد به کار رفته است، اما در نهایت این داستان‌ها نیز به بچه‌ها کمک می‌کنند تا بتوانند خارج از چارچوب فکر کنند.
کودکان بسیار ساده هستند و همان که هستند را نشان می‌دهند، بنابراین مطالعه می‌تواند باعث پخته‌تر شدن آنها شود و تخیل و خلاقیت را در آنها تقویت کند. خلاقیت برای رشد علایق و ایده‌ها و همچنین تقویت سلامت عاطفی کودک بسیار مهم است.
درس زندگی
کتاب‌ها همگی می‌توانند حقایق و دانستنی‌های زندگی را به خوبی و به زبان خودشان به آنها آموزش دهند. بچه‌ها مخصوصاً از كتاب‌هایی لذت می‌برند كه داستان‌هایی از کودکان هم‌سن خودشان باشد و درباره کارهایی باشد كه خودشان در زندگی روزمره انجام می‌دهند.
در واقع این‌گونه کتاب‌ها برای کودکان می‌توانند حس همزاد پنداری را در آنها به وجود آورند. خواندن کتاب در مورد موضوعات مورد علاقه کودکتان می‌تواند به آنها کمک کند وقتی با چیز جدیدی مانند اسباب کشی، مهاجرت یا چیزهایی که به طور بالقوه ناخوشایند هستند، مانند رفتن به دندانپزشک مواجه می‌شوند، راحت‌تر با آنها کنار بیایند.
رشد اجتماعی و عاطفی
خواندن کتاب برای کودکان خردسال به آنها می‌آموزد که چگونه با “تجارب دشوار یا استرس‌زا” کنار بیایند. خواندن داستان‌هایی در مورد موارد احساسی، مانند شروع درس در مدرسه‌ای جدید، می‌تواند به کودکان نشان دهد که احساسات آنها طبیعی است و در واقع تجربه کردن چنین احساسی ممکن است برای هر کسی در سن او اتفاق بیفتد.
سرگرم شدن کودکان
اگر می‌خواهید یک سرگرمی مفید را برای کودکان خود جایگزین کنید خواندن کتاب داستان راهکار خوبی است. سرگرمی با کتاب خواندن باعث می‌شود کودک اوقات خوشی را بدون اینکه از خانه خارج شود تجربه کند و در آینده از نگاه سطحی و به دور از دانش که از آسیب‌های زندگی امروز است دور خواهد شد.
نکاتی برای خواندن کتاب برای کودکان
برای به دست آوردن تمام مزایایی که عنوان کردیم، تنها کاری که باید بکنید این است که زمانی را برای این کار اختصاص دهید. واقعاً به همین سادگی است. با این حال، ممکن است از خود بپرسید که چگونه تجربه کتابخوانی برای کودک را برای او لذت‌بخش‌تر کنیم. در ادامه برای ما چند نکته داریم که به شما کمک می‌کنند تا به جواب این سؤال برسید.
- ثابت قدم باشید. چه یک کتاب در روز و چه 15 کتاب در روز می‌خوانید، سعی کنید این برنامه را به صورت منظم و روزانه ادامه دهید. شما مجبور نیستید که هر روز یک کتاب جدید را بخوانید. بچه‌ها عاشق شنیدن داستان‌های مشابه و به صورت مکرر هستند و از طریق این تکرارها است که خیلی چیزها را یاد می‌گیرند.
- وقت بگذارید. برای اینکه کودک خود را با کتاب و واژگان جدید آشنا کنید، زمان بگذارید. حتی اگر روزی مشغله زیاد دارید و زمان برای کتاب خواندن پیدا نمی‌کنید، می‌توانید سراغ کتاب‌های صوتی بروید. با این حال، کودک شما باید مطالعه را به عنوان یک فعالیت اصلی و بسیار محبوب در شما نگاه کند و این را از شما یاد بگیرد.
- کتاب خواندن را سرگرم کننده بکنید. از صداهای مختلف برای شخصیت‌ها، مکث‌ها، آهنگ‌ها یا سایر کارهای نمایشی استفاده کنید تا داستان را برای کودک خود جذاب و واقعی کنید. این مدل خواندن به کودک شما کمک می‌کند داستان را بهتر درک کند. این سبک کتاب خوانی همچنین یک مدل خوب از خواندن رسا و روان برای کودکانی است که تازه شروع به خواندن کردند.
- به ارتباطات اشاره کنید. کودکان عاشق استفاده از داستان در زندگی خود هستند. این نه تنها متن را معنادارتر می‌کند، بلکه ممکن است به کودک شما کمک کند تا با اتفاقاتی که به صورت روزمره تجربه می‌کنند، راحت‌تر کنار بیایند. با اشاره به ارتباط داستان با زندگی روزمره کودک خود، در این مورد به او کمک کنید.
- داستان گویی را به کتاب محدود نکنید. هرگونه تبادل کلمه برای بچه‌ها مفید است. بنابراین، اگر شبی حوصله خواندن کتاب را نداشتید، به قصه گویی روی بیاورید. همچنین می‌توانید به تصاویر نگاه کنید و در مورد آنچه می‌بینید صحبت کنید یا از کودک خود بخواهید که او قصه گو شود. هر چیزی که باعث برقراری مکالمه بین شما و فرزندتان شود، طلایی است.
سخن پایانی
وقتی صحبت از سواد آموزی و یادگیری دستور زبان در کودکان می‌شود، کیفیت و کمیت کلماتی که به کودک خود می‌گویید، اهمیت پیدا می‌کند. کتاب‌ها فرصتی عالی برای گفتگو کردن، داستان گویی و ارتباط با کوچولوی شما فراهم می‌کنند.
اگر هنوز دقیقاً نمی‌دانید که چطور شروع کنید، به سمت کتابخانه عمومی بروید و با یک کتابدار در بخش کودکان در این باره مشورت کنید. می‌توانید پیشنهادات خوبی از او بگیرید. در نهایت نیز می‌توانید کتاب‌های پیشنهاد شده را از ویززززز خریداری کنید.
