ترس از عروسک چیست؟
ترس از عروسک یا پدیوفوبیا (Pediophobia) به عنوان یک اخلال استرسی و یک فوبیای خاص شناخته می‌شود. پدیوفوبیا نوعی از اتوماتونوفوبیا (Automatonophobia) است که عبارت است از ترس از اشیای بی‌جان مشابه انسان یا هر شیئی که یادآور انسان باشد. در این مقاله به ویژگی‌های ترس از عروسک یا پدیوفوبیا، علت آن، درمان و راه‌های مقابله با آن می‌پردازیم.
تعریف پدیوفوبیا
کلمه‌ی پدیوفوبیا از عبارت یونانی “Paidion” به معنای کودک خردسال گرفته شده است. افراد مبتلا به این فوبیا از برقراری تماس و مواجه شدن با عروسک‌ها در هر مکان و زمانی مانند دیدن آنها در مغازه‌ای موقع خرید عروسک یا موقع بازی کردن با آنها، وحشت شدیدی دارند. اما چگونگی نشان دادن واکنش می‌تواند به طور قابل توجهی در افراد متفاوت باشد.
ویژگی‌های ترس از عروسک
این‌گونه فوبیاها زمانی رخ می‌دهند که افراد مداوم ترس شدیدی از اشیاء به‌خصوصی داشته باشند. به طور معمول افرادی که فوبیاهای خاصی دارند تمام تلاششان را می‌کنند تا از مواجه شدن با علت ترس خود خودداری کنند، که البته این عمل ممکن است در کوتاه مدت به استراتژی موثری در رویارویی با آن فوبیا تبدیل شود.
اگرچه افراد مبتلا به فوبیا معمولا آگاه هستند که خطری واقعی از جانب اشیا آنها را تهدید نمی‌کند، اما قادر به متوقف کردن این ترس شدید و غیر منطقی نیستند. باید در نظر داشت که علی‌رغم آن که این احساسِ خطر برای دیگران غیر منطقی است، برای افرادی که هر گونه‌ای از فوبیا را تجربه می‌کنند، امری بسیار عادی و معمول است.
در پدیوفوبیا، این عروسک‌ها هستند که سبب ترس یا اضطراب می‌شوند، که شامل هر گونه عروسک‌های انسان‌مانند و نیز عروسک‌های حیوانات و پارچه‌ای می‌شود.
مانند بسیاری از فوبیاها، پدیوفوبیا مجموعه‌ای از علائم ذهنی و جسمی ایجاد می‌کند که عبارت‌اند از:
- افزایش ضربان قلب
- عرق کردن یا لرزش
- تنگی نفس
- احساس خفگی
- درد قفسه سینه
- ناراحتی معده
- حالت تهوع یا استفراغ
- احساس سرگیجه یا ضعف
- احساس رعب و وحشت
اگر شما یا فرزندتان هنگام مواجه شدن با عروسک‌ها این علائم را تجربه کنید ممکن است مبتلا به پدیوفوبیا باشید؛ همچنین بهتر است که در نظر داشته باشید این‌گونه فوبیاها در جنسیت‌ها متفاوت نیستند و چنین ترسی امکان دارد در پسران هنگام مواجه شدن با عروسک و بازی با عروسک برای پسران نیز رخ دهد.
تشخیص پدیوفوبیا
یک متخصص بهداشت روان همواره برای تشخیص پدیوفوبیا سراغ کتاب‌های روانشناسی و علمی در این حوزه می‌رود. تشخیص پدیوفوبیا معمولاً بستگی به متخصص بهداشت روان دارد که موارد ذیل را تایید کند:
- هرگونه فوبیا همواره سبب ترس و اضطراب می‌شود.
- شی مسبب فوبیا، عامدانه مورد اجتناب قرار می‌گیرد. در غیر این صورت سبب ایجاد ترس و اضطراب می‌شود.
- میزان ترس و اضطرابی که تجربه می‌شود، تناسبی با خطر و تهدیدات آنی ندارد.
- این ترس، اضطراب و اجتناب همواره مداوم و پیوسته هستند.
- آشفتگی برآمده از آن، به طور چشمگیری سطوح مختلف زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
چه چیزی موجب پدیوفوبیا می‌شود؟
در بیشتر مواقع، یک تجربه دلخراش یا اتفاقات منفی در ارتباط با شی مسبب فوبیا مانند عروسک، همان چیزی است که باعث ایجاد فوبیاهای خاص همانند پدیوفوبیا می‌شود. تجربیات بی‌واسطه و دست اول همانند تجربه‌ای منفی با یک عروسک یا استفاده از آن عروسک در راستای ترساندن کودک، ممکن است سبب ابتلای فرد به پدیوفوبیا در بزرگسالی شود.
سایر علت‌های پدوفوبیا شامل تجربیاتی غیرمستقیم می‌شود که باعث تحریک و برانگیختن ترس می‌شود. این ممکن است شامل فیلم‌های ترسناکی باشد که در آن عروسک‌ها به شکلی منفی، خطرناک یا ترسناک به تصویر کشیده می‌شوند. همچنین جشن هالووین هم می‌تواند باعث ایجاد چنین ترسی شود.
در برخی از اعمال روحی معنوی از عروسک‌ها برای اعمال «نفرین» بر دیگران استفاده می‌شود؛ بنابراین برای برخی افراد حتی بدون تجربه مستقیم، عروسک‌ها نشان دهنده‌ی شرارت هستند.
همچنین امکان دارد عوامل خانوادگی، ژنتیکی، محیطی یا رشدی وجود داشته باشد که در ایجاد پدیوفوبیا نقش داشته باشند.
درمان پدیوفوبیا
مطالعات نشان داده‌اند که روان درمانی یا ترکیبی از آن با دارو درمانی بسیار راه موثری برای درمان فوبیاهای خاص است.
درمان شناختی-رفتاری
درمان شناختی-رفتاری یا CBT رایج‌ترین نوع درمانی است که برای فوبیاهای خاص بکار می‌رود. در این نوع درمان افکار خودکار فرد، احساسات و رفتارهای ناشی از آن افکار را بررسی می‌کنند. بررسی نحوه تفکر می‌تواند به شما در انتخاب راه‌ها و واکنش‌های مختلف نسبت به افکار خود یا کودکتان کمک کند.
درمان از طریق مواجهه با ترس
مواجهه درمانی، که شامل افزایش تماس با شی‌ای است که فرد از آن می‌ترسد و از آن اجتناب می‌کند، برای سال‌ها استاندارد طلایی برای درمان فوبیاها در نظر گرفته می‌شد. این روش درمان، روش منتخب در میان روش‌های دیگر است، گرچه ممکن است در دراز مدت کمتر از آنچه قبلاً تصور می‌شد مورد اثر واقع شود.
چگونگی رویایی با پدیوفوبیا
ساده‌ترین راه برای مدیریت یک فوبیای خاص مانند پدیوفوبیا این است که از شی‌ای که سبب ایجاد این فوبیا شده است (که در این مورد منظور عروسک‌ها هستند)، اجتناب کنید. زمانی که این برخوردها به طور غیرمنتظره‌ای رخ می‌دهند، ممکن است وضعیت دشوار شود.
در این موارد، برخی از تکنیک‌های چگونگی مواجهه وجود دارد که ممکن است مفید واقع شود، از جمله:
- تکنیک‌های ریلکسیشن (آرام‌سازی): مراقبه‌های هدایت‌شده یا آرام‌سازی تدریجی را امتحان کنید، که می‌توانند به کاهش تنش در بدن کمک کنند.
- تجسم: ممکن است به تجسم نتیجه موفقیت‌آمیز استفاده از مهارت‌های مقابله‌ای در صورت برخورد غیرمنتظره با شی فوبیا کمک کند. اگر تجسم بیش از حد تحریک کننده است، ممکن است راهنمایی یک مشاور یا درمانگر مفید باشد.
- گروه درمانی: با مشاور یا درمانگر در مورد روش درمانی مشورت کنید. اغلب اوقات، ارتباط با کسانی که مشکل مشابه شما را تجربه کرده و درک می‌کنند مفید است.
نتیجه گیری
پدیوفوبیا ترس از عروسک‌ها یا اشیاء بی جان و شبیه انسان است و ممکن است ناشی از یک رویداد دلخراش یا قرار گرفتن در جهت منفی عروسک‌ها باشد. پدیوفوبیا را می‌توان همانند سایر فوبیاها، با تراپی و یا دارو درمان کرد.
پدیوفوبیا می‌تواند یک وضعیت ناراحت کننده باشد، به خصوص برای کودکان خردسال چرا که ممکن است برخوردهای زیادی در طول بازی با عروسک‌ها داشته باشند و نیز برای خیلی از آنها اهمیت بازی با عروسک بسیار باشد. در حالی که ممکن است درک آن برای دیگران چالش برانگیز باشد، اما این ترس برای فردی که آن را تجربه می‌کند، چه از نظر جسمانی و چه از نظر روحی، بسیار واقعی است. اگر فوبیا بر کیفیت زندگی کودک شما تأثیر منفی می‌گذارد، مشورت با یک متخصص سلامت روان می‌تواند مفید واقع شود. امروزه روش‌های درمانی و راه‌های گوناگونی در راستای کمک برای رویارویی با انواع فوبیاها برای افراد در دسترس می‌باشند.
