بررسی و معرفی بازی رومیزی کاتان
برای کسانی که زیاد بردگیم بازی می‌کنند، کاتان یکی از شناخته‌شده‌ترین بازی‌هاست. این بازی در مجموعه خیلی از کلکسیونرها جا خوش کرده و تا حدی محبوب است که همه‌ساله بازیکن‌های حرفه‌ای از تمام دنیا در مسابقات جهانی آن شرکت می‌کنند. بسیاری از طرفدارهای بردگیم مسیر خود را با این بازی شروع کرده‌اند و از این بازی خاطرات بسیاری دارند. در این مقاله به معرفی بازی رومیزی کاتان، تاریخچه آن و بررسی جزئیات مربوط به آن می‌پردازیم.
بازی کاتان چیست؟
اگر تا به حال در میان انواع سبک بردگیم نام کاتان را نشنیده‌اید یا فرصت بازی کردن نداشته‌اید، بد نیست ابتدا با این بازی بیشتر آشنا شوید. ماجرای بازی از این قرار است؛ برای سال‌های دراز دریانوردان اروپایی از جزایری افسانه‌ای در اقیانوس اطلس صحبت می‌کردند. جزایری با جنگل‌های متراکم و گوسفندان وحشی در حال چرا. بالاخره کاشفان آلمانی کشتی‌های خود را راهی اقیانوس کردن تا کاتان را پیدا کنند. در راه طوفان کشتی‌های بسیاری را نابود کرد. اما یک کشتی جان سالم به در برد و موفق شد در دریاهای تاریک یک خشکی بیابد.
مهاجران کاتان برای ساختن دنیایی جدید و تازه، عاری از جنگ و خشونت وارد کاتان می‌شوند و حالا هر بازیکن باید سعی کند در این دنیای جدید موفق‌تر عمل کند و زودتر به امتیاز ده برسد. بازیکنان در کاتان این فرصت را دارند که با تولید دارایی‌های بیشتر، معامله کردن با بازیکنان دیگر و ساختن جاده و ساختمان اقتصاد خود را بهبود بخشیده و برنده بازی شوند.
برای بازی کاتان شما به سه یا چهار بازیکن احتیاج دارید و از آنجایی که بهترین تجربه این بازی با چهار بازیکن بدست می‌آید شاید بتوان کاتان را به‌عنوان یکی از بهترین بازی‌های ۴ نفره در نظر گرفت. البته برای بازی‌های 5 و 6 نفره می‌توانید از افزونه‌های این بازی استفاده کنید. بازیکنان معمولا تجربه این بازی را هیجان‌انگیز و پر چالش می‌دانند. زیرا برای موفقیت در این بازی باید استراتژی‌های مناسب بچینید و البته به کمی شانس هم احتیاج دارید. یک نکته مثبت در مورد این بازی این است که تمام بازیکنان تا آخرین لحظه بازی شانس برنده شدن دارند و ممکن است تا پایان بازی نتوانید برنده را حدس بزنید.
اجزای بازی کاتان کدامند؟
در ادامه معرفی بازی رومیزی کاتان با اجزای بازی که در بسته‌بندی آن موجود هستند آشنا شوید:
- 19 منطقه بازی
- ۶ قطعه دریا
- ۱۸ قطعه توکن عدد
- ۹۵ عدد کارت منابع
- ۲۵ عدد کارت شانس
- ۱ عدد کارت راهنمای ساخت
- ۶۰ عدد قطعه جاده (۱۵ جاده برای هر رنگ)
- ۲۰ عدد قطعه خانه (۵ خانه برای هر رنگ)
- ۱۶ عدد قطعه شهر (۴ شهر برای هر رنگ)
- ۲ عدد تاس بازی
- مهره دزد
این بازی قوانین بسیار دقیقی دارد که باعث هیجان‌انگیزتر شدن آن می‌شود. همچنین تعداد اکشن‌ها یا کارهایی که هر بازیکن می‌تواند در نوبت خود انجام دهد، نسبتا زیاد است. اما خیلی نگران پیچیدگی بازی نباشید؛ زیرا دفترچه راهنمای فارسی هم برای کاتان وجود دارد که کار را برای بازیکنان تازه‌کار راحت می‌کند. این بازی برای بازیکنان بالاتر از 8 سال مناسب است و حدود یک ساعت طول می‌کشد.
سبک بازی کاتان چیست؟
این بازی در دسته بازی‌های اقتصادی، استراتژیک و خانوادگی قرار می‌گیرد. معرفی بازی رومیزی کاتان بدون اشاره به سبک آن ممکن نیست. زیرا این بازی یکی از اولین بازی‌های سبک اروپایی است که به شهرت جهانی رسیده است. بازی‌های اروپایی که با نام بازی‌های آلمانی هم شناخته می‌شوند، چند سال بعد از جنگ جهانی دوم، در آلمان پدیدار شدند. مردم آلمان که حالا نتایج فاجعه‌بار جنگ را دیده بودند از درگیری و جنگ بیزار شده بودند و به محصولاتی که از جنگ تمجید می‌کردند دست رد می‌زدند. در این میان بازی‌هایی پدید آمدند که ویژگی‌های خاصی داشتند و نوع تازه‌ای از رقابت را رقم زدند.
در این بازی‌ها تمرکز بردگیم به جای جنگ و نزاع مستقیم بر روی اقتصاد و جمع‌آوری منابع است. در این بازی‌ها معمولا شانس نقش کم‌تری دارد و استراتژی بازیکنان پررنگ‌تر است. بازی‌های اروپایی در دهه 1970 و 1980 میلادی در اروپا محبوب شدند، اما در واقع این کاتان بود که با انتشار در سال 1995 شهرت جهانی پیدا کرد. به این ترتیب این بازی راه را برای سایر بازی‌های این سبک هموارتر کرد.
کاتان چطور به وجود آمد؟
برای شناخت تاریخچه بازی کاتان باید با کلاوس توبر (Klaus Teuber) آشنا شوید. توبر یک دندان‌ساز آلمانی بود که با شرکتی که در آن کار می‌کرد مشکلات بسیاری را تجربه می‌کرد. او از زندگی روزمره خود خسته بود و برای فرار از این مشکلات به زیرزمین خانه خود می‌رفت و بازی طراحی می‌کرد. خودش در این باره گفته:
((بازی می‌ساختم تا رها بشوم و بازی‌ای که می‌ساختم، دنیایی بود فقط و فقط مال خودم.))
تا اینکه توبر در سال 1995 با معرفی بازی رومیزی کاتان با نام آلمانی دی سیتلر فون کتان به شهرت بسیاری رسید. بازی کاتان به‌سرعت محبوب شد و سال بعد در فروشگاه‌های آمریکا قرار گرفت. حالا دیگر این بازی به یکی از محبوب‌ترین پیشنهادهای خرید اسباب بازی تبدیل شده بود. خود توبر اصلا انتظار چنین موفقیتی را نداشت. اما این موفقیت باعث شد در سال 1998 دندان‌سازی را ول کند. حالا دیگر بازی کاتان از پس مخارج او و خانواده‌اش بر می‌آمد. در سال 2002 توبر و خانواده‌اش شرکت خانوادگی کاتان را راه‌اندازی کردند. آنها امتیاز انتشار بازی کاتان را در ازای ده درصد بابت حق امتیاز به شرکت‌های دیگر فروختند و نسخه اولیه کاتان به بیشتر از سی زبان ترجمه شد و در سراسر دنیا مورد استقبال قرار گرفت.
کاتان در مقابل مونوپولی
معرفی بازی رومیزی کاتان دنیای بازی‌های رومیزی را تغییر داد. بسیاری از مردم بازی کاتان را با بازی مشهور و پرطرفدار مونوپولی مقایسه می‌کنند. زیرا این بازی به‌سرعت به رقیبی جدی و سرسخت برای مونوپولی تبدیل شد. به‌طوری‌که مجله وایرد به آن لقب قاتل مونوپولی را داد. هرچند خود توبر در این باره می‌گوید:
((من که فکر نمی‌کنم کاتان مونوپولی را بکشد، اما امیدوارم کاتان در کنار مونوپولی یک بازی کلاسیک و ماندگار بشود.))
هر دو این بازی‌ها در دسته بازی‌های خانوادگی و اقتصادی قرار می‌گیرند. اما تفاوت‌های بنیادی بین این دو بازی وجود دارد. اقتصاد مونوپولی بر پایه ساختن پول از پول است. برای اینکه در بازی مونوپولی پیروز شوید باید باقی رقبا را به ورطه ورشکستگی بکشانید. اما اقتصاد بازی کاتان بسیار سالم‌تر است. در این بازی نمی‌توانید محصولات را به مقدار زیاد و برای مدت طولانی احتکار کنید. برای پیروزی در این بازی باید با سایر بازیکنان مشارکت داشته باشید، مبادله کالا به کالا انجام دهید و با سرمایه‌گذاری و کار صحیح اقتصاد خود را پیش ببرید. اگر دوست دارید درباره بازی مونوپولی بیشتر بدانید به مقاله تاریخچه مونوپولی سر بزنید.
نسخه‌های دیگر بازی چطور ایجاد شدند؟
طبعا وقتی یک بازی به شهرتی این چنینی می‌رسد خیلی زود نسخه‌های گوناگون آن به بازار می‌آیند. در سال 1998 نسخه دوم بازی کاتان با یک داستان تاریخی به بازار آمد. در این بازی بازیکنان می‌توانند اهرام مصر را بر طبق مکانیزم‌هایی بسازند. بعد از آن گونه‌های دیگری از بازی ارائه شدند که ساختن دیوار چین، گسترش قلمرو اسکندر، جنگ تروا و حتی داستان شهر افسانه‌ای آتلانتیس را روایت می‌کردند. حتی در نسخه‌ای از بازی به جای تاس از کارت‌های شانس استفاده می‌شود که به گونه‌ای طراحی شده‌اند که عنصر شانس را در بازی محدودتر می‌کنند.
یکی از نمونه‌های جالب بازی نسخه‌ای است که در سال 2011 و با توجه به معضلات زیست‌محیطی به بازار آمده است. در این نسخه از بازی میادین نفت به بازی اضافه شده‌اند که می‌توانند برای توسعه کلان‌شهرها مورد استفاده قرار بگیرند. البته استفاده زیاد از این منابع می‌تواند باعث ایجاد فجایای طبیعی شود. در نتیجه بازیکنان می‌توانند برای جلوگیری از این بلایا و گرفتن امتیاز نفت را از بازی حذف کنند. این بازی یک نسخه هم مخصوص کودکان هم دارد که با نام کاتان جونیور شناخته می‌شود. برای علاقه‌مندان به بازی‌های دیجیتال نسخه آنلاین این بازی هم روانه بازار شده و پلتفرم آنلاین بازی بیشتر از هشتاد هزار عضو فعال دارد.
امروزه همه‌ساله مسابقات جهانی کاتان در ایالات متحده یا آلمان برگزار می‌شود و بازیکنان حرفه‌ای کاتان را از کشورهای مختلف به چالش می‌کشد. این مسابقات همچنین باعث معرفی بازی رومیزی کاتان به افراد دیگر شده و دیگر کمتر کسی پیدا می‌شود که به خرید بردگیم علاقه داشته باشد و با این بازی برخورد نکرده باشد.
