در مورد عروسک بازی و کودکتان چی می دانید

بازی راهی است که کودکان طی آن شروع به شناخت دنیای خود می‌کنند. عروسک بازی باعث می‌شود تا کودکان آنچه را که از والدین نسبت به خود دیده‌اند الگوبرداری کنند یا آنچه را که پدر و مادر یا پدربزرگ و مادربزرگ با خواهر یا برادرشان انجام داده‌اند، دوباره به تصویر بکشند. قنداق کردن، بغل کردن و تکان دادن عروسک روی پا از رایج‌ترین تصاویری است که ما از کودکانمان در هنگام بازی با عروسک‌هایشان داریم. تعویض پوشک و شیر دادن هم معمولا توسط دختربچه‌ها روی عروسک‌هایشان تمرین می‌شود. آن‌ها ضمن اینکه سعی می‌کنند احساسات عروسکشان را درک کنند در یک نقش دیگر فرو می‌روند، در نقش مامان یا بابا بودن.

بازی با عروسک، باعث می‌شود تا کودکان تشویق شوند که به افکار و احساسات دیگران بپردازند، درباره آنان صحبت کنند، فکر کنند، خودشان را جای آن‌ها بگذارند و بیشتر درکشان کنند. عروسک بازی یکی از انواع بازی‌های با پایان باز است که سبب می‌شود تخیل کودک به پرواز در بیاید، بتواند سناریو بسازد، اجرا کند و در خلال بازی مهارت‌های اجتماعی، زبانی و شناختی خود را ارتقا دهد.
کودک در زمان عروسک بازی به عواطف انسانی، همدلی و درک متقابل دست پیدا می‌کند و به انسان ارزشمندتری برای جامعه خود تبدیل خواهد شد. این در حالی است که هر جا حرف از خرید اسباب بازی آموزشی می‌شود، معمولا پای لگوها، خانه سازی، خمیر بازی، جورچین، انواع پازل و مواردی از این دست به میان می‌آید، اما کمتر کسی به خرید عروسک به منزله خرید یک اسباب بازی آموزشی و الهام بخش نگاه ‌کند. در حالی که ارزش آموزشی عروسک بازی اگر بیشتر از سایر اسباب بازی‌های آموزشی نباشد، قطعا کمتر نیست.

آیا عروسک بازی مخصوص دختران است؟

معمولا در عرف جامعه ما و حتی بسیاری از کشورها اینگونه جا افتاده است که دختران عاطفی‌تر، با مهارت‌های زبانی بیشتر و همدلی و درک مضاعف‌تری هستند، اما محققان معتقدند ریشه این موضوع به دوران کودکی و عروسک بازی بر می‌گردد. زیرا این نوع بازی‌ها فرصت‌های زیادی را برای توسعه مهارت‌های حرکتی ظریف، شناختی، اجتماعی و خودیاری فراهم می‌کنند. اما آیا عروسک دخترانه است و پسران نباید با آن بازی کنند؟! در دنیایی که بسیاری از دختران مهندس هستند، رانندگی ماشین‌های سنگین را انجام می‌دهند و به کرات دیگر قدم می‌گذارند، جنسیت زده کردن اسباب‌بازی‌ها کار درستی نیست.

این تصور غلط است که عروسک بازی، پسران را با روحیات زنانه بار می‌آورد؛ بر عکس، بازی با عروسک باعث می‌شود پسران درک درست‌تری از دنیای زن‌ها داشته باشند و بهتر بتوانند مادر، خواهر و همسر آینده‌شان را درک کنند. عروسک‌ها، اسباب‌بازی‌های فوق‌العاده‌ای برای پسران و دختران هستند تا در مورد خود و دنیایی که در آن زیست می‌کنند، بیاموزند.
استفاده از عروسک‌ها و داستان‌هایی که کودکان می‌سازند، دنیای بزرگ را برای کودکان نوپا قابل کنترل می‌کند. عروسک‌های شکل نوزاد انسان یا کودکان کوچک که ساده هستند برای کودکان بهترین گزینه بازی هستند، زیرا به واقعیت شبیهند و کودک به راحتی می‌تواند درباره آن‌ها تخیل کند، داستان بسازد و با او همراه شود.
بنابراین عروسک بازی برای پسران و دختران به یک اندازه مهم است. مهارت‌های زندگی را به آن‌ها یاد می‌دهد و موجب درک و پردازش رویدادهای روزمره می‌شود که در خانه‌ اتفاق می‌افتد. همه ما دوست داریم با انسان‌هایی مواجه باشیم که فهم درستی نسبت به درک متقابل، شفقت و مهربانی داشته باشند، چه مرد باشند چه زن، چه جوان چه پیر. بنابراین فرقی نمی‌کند فرزند شما دختر است یا پسر، می‌توانید با عروسک بازی این مهارت‌ها را در کودکتان برانگیزید!

بیشتر بخوانید : دلایلی که نشان می‌دهند پسرها نیز باید با عروسک‌ها بازی کنند

چگونه عروسک بازی به رشد مهارت های زبانی می‌انجامد؟

بازی با عروسک فرصت بسیار خوبی به کودکان می‌دهد تا خود را برای یادگیری و تمرین انواع مختلف کلمات آماده کنند. کودک از طریق عروسک بازی با مفاهیم و مضامین و کلماتی مانند رنگ‌ها، اندازه‌ها، وضعیت‌ها و احساسات آشنا می‌شود. کودک با تماشای عروسک خود متوجه می‌شود رنگ چشم، مو و لباس‌هایش چگونه است، اعضای صورت و بدن را می‌شناسد، متوجه وضعیت خواب، بیداری، بیماری، سلامتی، ایستادن، نشستن، نارحتی و شادی می‌شود و طی صحبت کردن با عروسک یا داستان ساختن برای او جمله سازی را یاد می‌گیرد.
والدین می‌توانند روند یادگیری مهارت طی بازی با عروسک را برای کودک خود تسریع کنند. به این شکل که در خلال بازی مدام کودک خود را با سوالاتی مانند «چی گفت، چی می‌خواد، کجا بری و …» درگیر کنند تا ذهن کودک مدام فعال بماند و تخیل پردازی کند. عروسک بازی یک بازی دنباله دار با پایانی نامعلوم است، بنابراین می‌توان لوکیشن‌های متعددی مانند بازار، مدرسه، حمام، دستشویی، رستوران و … را تصور کرد و بازی را ادامه داد و در خلال این داستان انواع مهارت‌ها و مفاهیم را به کودک با زبان سرگرمی آموزش داد.

عروسک بازی کدام مهارت های رفتاری را در کودکان توسعه می دهد؟

اگر شما بخواهید به کودک خود مفاهیم رایج لباس پوشیدن مانند زیپ، دکمه، نحوه باز و بسته کردن و … را آموزش دهید، آن‌ها مادامی که لباس‌های زیپ دار یا دکمه‌دار به تن کنند، فرصت دارند آموزش شما را تمرین کنند. اما اگر شما در خلال عروسک بازی و روی لباس عروسک این تمرینات را به او بدهید، او بارها و بارها بدون حضور شما و در قالب موقعیت‌های مختلفی که برای خودش و عروسکش ترسیم می‌کند، این مهارت را تمرین می‌کند. بنابراین نتیجه بهتر و ماندگارتری از این آموزش خواهد گرفت. غذا دادن به عروسک می‌تواند کودک بد غذا را به خوردن و آشامیدن علاقمند کند، ضمن اینکه مهارت در دست گرفتن و استفاده از ظروفی مانند قاشق، چنگال، فنجان و بشقاب را هم یاد می‌گیرد و تک تک آن‌ها را می‌شناسد.
اگر در خلال عروسک بازی دستشویی کردن روی لگن را به عروسک یاد بدهید، شک نکنید فرزند شما علاقمند می‌شود تا این تمرین را خودش انجام دهد و زودتر برای این مهارت آماده می‌شود. فراموش نکنید که دنیای فرزند شما در حد تصور کردن موقعیت‌های خودش با عروسک‌هایش خلاصه می‌شود، بنابراین به زعم خودش بر آن‌ها تاثیر می‌گذارد و در واقعیت از آن‌ها تاثیر می‌گیرد.
تشویق کودک به اشتراک گذاشتن خوراکی‌ها، اسباب‌بازی‌ها و لوازمش با عروسک‌هایش باعث می‌شود، کودک به محاسنی مانند همدلی و پرهیز از خودخواهی جلب شود، والدین باید از کودک بخواهند تا در خلال عروسک بازی برای آن‌ها کتاب بخواند، بنابراین کودک فرصتی برای در جمع سخن گفتن، داستان ساختن و بلند خواندن برای یادگیری پیدا می‌کند.
عروسک بازی بهترین فرصت است تا پدر و مادر متوجه شوند که آیا کودک آن‌ها قدرت ارتباط با دیگر کودکان هم سن و سال یا کوچک‌تر از خود را دارد یا خیر، آیا با یک خواهر و برادر کوچک‌تر کنار می‌آید یا نه و آیا با کمک کردن و مراقبت کردن آشنا شده است یا خیر. بازی با عروسک به کودک قدرت کنترل را می‌آموزد.
کودک در وقت عصبانیت چگونه با عروسک خود روبرو می‌شود؟ وقتی از او ناراحت می‌شود چه واکنشی نشان می‌دهد؟ اگرچه کودکان خیلی زود می‌فهمند که عروسک قدرت واکنش نشان دادن ندارد و خیلی کم پیش می‌آید با یک نوزاد واقعی همان کاری را بکنند که با یک عروسک می‌کنند، اما به هر حال رصد دقیق عروسک بازی کودکان می‌تواند سطح رشد شخصیتی آنان را نشان دهد.

از چه سنی برای بچه عروسک بخریم؟

از سنی که کودک بتواند اجسام را در دست بگیرد می‌توانید برای او اقدام به خرید عروسک کنید، اما باید در نظر داشته باشید عروسکی نخرید که اجزای ریز صورتش به راحتی باز شود، زیرا کودکان در سن یک سالگی علاقه زیادی دارند که همه چیز را با در دهان انداختن کشف کنند. بنابراین یک عروسک بچه نرم ضد حساسیت که چشم‌ها و موهایش در نمی‌آید و برای کودک خطر خفگی و مسمومیت ندارد، یک انتخاب عالی است.
به طور کلی سن یک تا چهار سالگی اوج علاقه کودکان به عروسک و عروسک بازی است. سطح علاقمندی کودکان به عروسک پس از این سن متفاوت است. برخی تا جوانی هم چنان به عروسکهایشان علاقه دارند و با آن‌ها حرف می‌زنند، اما برای برخی همه چیز در همان چهار، پنج سالگی تمام می‌شود.
چرا عروسک بچه برای فرزندمان بخریم؟

بیشتر بخوانید : ترس از عروسک چیست؟

از مزایای عروسک بازی برای کودکان در این مقاله سخن گفتیم، اما خرید عروسک بچه در میان انواع عروسک، تاثیر بیشتر و مفیدتری دارد. زیرا بچه‌ها با عروسک‌هایی که شبیه خودشان باشند راحت‌تر کنار می‌آیند و همذات پنداری می‌کنند. شاید باورتان نشود، اما بهترین حالت این است که بگردید عروسکی را پیدا کنید که شبیه فرزندتان باشد! فارغ از تناسب قد و هیکل، عروسکی که رنگ و مدل مو، رنگ چشم، رنگ پوست یا حتی برخی ناتوانی‌هایش شبیه فرزند شما باشد برای او به مراتب جذاب‌تر از عروسک‌های گران‌قیمت دیگر خواهد بود.
مساله بعدی این است که فرزندان شما در خلال عروسک بازی با عروسک بچه، موقعیت‌های واقعی‌تری را بازی می‌کنند و بنابراین خلاقیت بیشتری از خود بروز می‌دهند. به عنوان مثال اصلا نباید تعجب کنید اگر وقتی برای فرزندتان عروسک پولیشی خرگوش خریده‌اید، هنگانی که به او می‌گویید تو مامانشی؟! پاسخ بدهد: «این که خرگوشه، من نمیتونم مامانش باشم!!» کودک بدون درک از ویژگی‌های زیستی و طبیعی انسان و حیوان، صرفا بر اساس مشاهدات خود دریافته که آدم‌های واقعی بچه‌ای به شکل انسان دارند بنابراین نباید حتی در خلال عروسک بازی از او انتظار داشته باشید تشخیص ندهد که این عروسک نمی‌تواند بچه او باشد!