خواندن رمان برای نوجوانان بسیار جذاب است و اگر از کودکی به کتابخوانی عادت داده شده باشد یک سرگرمی با مزیتهای فراوان خواهد داشت. رمان تنها یک داستان سرگرم کننده نیست، بلکه ابزاری است که قوه تخیل و ابتکار نوجوان را تقویت میکند و سبب میشود با دنیاهای مختلف آشنا شده و اطلاعات مفید کسب کند. به همان اندازه که به اهمیت خواندن کتاب برای کودکان توجه میشود، باید به نوجوان که در سن یادگیری است نیز بیشتر پرداخته شود و بهترین کتابها و رمانها برای او فراهم شود. گرچه خواندن رمان برای نوجوانان بسیار سودمند است، اما هر داستانی مناسب سن آنها نیست. در این مطلب برخی از رمانهای جذاب و خواندنی برای گروه سنی نوجوانان را معرفی میکنیم.
چرا نوجوانان باید رمان بخوانند؟
خرید کتاب برای نوجوان و خواندن رمان باعث میشود که آنها رسم زندگی بیاموزند و با قرار دادن خود در جایگاه قهرمانهای داستانهای مختلف، مهارت حل مساله و کنترل احساسات را یاد بگیرند. رمان خواندن گنجینه لغات یک نوجوان را افزایش میدهد؛ معمولا نوجوانانی که زیاد رمان میخوانند لغتهایی را میشناسند که سایر همسالان آنها و حتی بزرگترها هیچ شناختی از آنها ندارند.
رمان انسانیت درون آدمها را تقویت کند و همچنین برای آنها که به نویسندگی علاقه دارند بسیار مفید است. اگر نوجوان شما دوست داشته باشد در آینده شغلی مرتبط با نویسندگی مثل فیلمنامه نویسی، روزنامه نگاری و نوشتن رمان را دنبال کند، از همان سنین پایین باید با آثار برجسته نویسندگان برتر جهان آشنا شود و از آنها الهام بگیرد.
در گذشته والدین خواندن رمان را برای نوجوانان مناسب نمیدانستند و تاکید داشتند که آنها بیشتر باید روی کتابهای درسی و مدرسه تمرکز کنند؛ اما یافتههای علمی این روزها نشان میدهد که خرید کتاب برای نوجوانان و عادت کردن نوجوانان به مطالعه کتابهای غیر درسی، بسیار مفید است و باید فرزندانتان را به این کار تشویق کنید.
خواندن چه رمانهایی برای نوجوانان مفید است؟
انتخاب رمان برای نوجوانان بسیار مهم است، آنها در آستانه سن بلوغ باید با دنیای آدم بزرگها آشنا شوند و در عین حال مطالعه داستانهایی که برای رده سنی آنها مناسب نیست ممکن است اثرات نامطلوبی روی احساسات و عواطف آنها داشته باشد. در این مطلب به برخی رمانهای مفید که لازم است هر نوجوانی آنها را مطالعه کند اشاره میکنیم.
1. باخانمان
با خانمان اثر هکتور مالو داستان دختر فداکار و سخت کوشی است که با مادر بیمار خود سفری را برای یافتن اقوام پدری آغاز میکند و در طی مسیر با افراد مختلفی آشنا شده و اتفاقات متعددی را پشت سر میگذارد. پلین قهرمان نوجوان داستان با وجود تلاشهای فراوان نمیتواند مادر را نجات دهد و در جایی از سفر مادر خود را از دست میدهد و برای همیشه تنها میشود و باید با تکیه بر توانایی خود مسیر را ادامه دهد. پدر بزرگ پلین کارخانه دار و مرد ثروتمندی است که ازدواج پدر و مادرش را نپذیرفته و مادر پلین را شایسته پسر خود نمیدانسته است.
پلین بسیار نگران است که پس از این سفر طولانی و رنج بسیاری که متحمل شده از سوی پدربزرگش پذیرفته نشود، به همین دلیل تصمیم میگیرد مدتی را به صورت کاملا ناشناس در کارخانه پدر بزرگ مشغول کار شود تا بیشتر با او و تفکراتش آشنا شود. این داستان پرکشش توجه خوانندگان زیادی را از سراسر جهان به خود جلب کرده است.
2. قضیه فیل و فنجان
زرین کلک در این رمان ویژه نوجوانان که از دو کتاب تشکیل شده و از دو سو باز میشود به بررسی نسبت فیل و فنجان میپردازد و بعد به چیزهای کوچکتر که بخشی از یک کل هستند اشاره میکند. در واقع به کمک این داستان تمثیلی سفر به عالم درون و بیرون را با زبانی ساده برای نوجوانان شرح میدهد. نویسنده از پس بیان مفاهیم پیچیده به زبان ساده و قابل درک برای نوجوانان به خوبی برآمده و خواننده به هیچ عنوان از مطالعه این کتاب احساس خستگی نخواهد کرد. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ناشر این کتاب است و نورالدین زرین کلک نویسنده از تصویرگری هاله لادن کمک گرفته تا مفاهیم مد نظر خود را به بهترین شکل به خوانندگان نوجوان منتقل کند.
3. توکایی در قفس
کتابی از نیما یوشیج نویسنده مشهور شعر نو است که برای رده سنی نوجوان مناسب بوده و مفاهیم مهمی را به او آموزش میدهد. توکا پرندهای است که سالها است در قفس زندانی شده و فصلها را در قفس میشمارد. اگر چه هر روز غذای مورد نیاز توکا تامین میشود اما او در قبال این کار مجبور است با صدای بلند برای صاحبش آواز بخواند. او هرچه پیرتر میشود، رویای آزادی را در سر میپروراند. او خود را تنها مییابد و احساس میکند هیچ موجود در جهان نمیخواهد او را نجات دهد، بنابراین تصمیم میگیرد خود راه نجاتش را پیدا کند.
4. طوطی و بازرگان
مرجان فولادوند این داستان زیبای مثنوی معنوی مولانا را برای گروه سنی نوجوان به شکلی بسیار خواندنی روایت کرده است. این داستان یکی از بینظیرترین حکایتهای تمثیلی زبان فارسی است که نکات بسیاری را در خصوص فلسفه، حکمت و عرفان به خواننده آموزش میدهد . احمد خلیقی هم نقاشیهای ارزشمندی برای این کتاب تصویر کرده و توسط انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به چاپ رسیده است.
ماجرا مربوط به طوطی شیرین سخنی است که سالها است نزد بازرگانی زندگی میکند و در واقع اسیر او است. وقتی متوجه میشود که صاحبش قصد سفر به هندوستان کرده، از او درخواست میکند که در آن سرزمین سلام او را به دوستان و سایر طوطیان هم کیش خود برساند و سوالی از آنها مطرح کند.
5. کلید کوچولو انگلیسی
کلید کوچولو انگلیسی را ابراهیم قدردان ترجمه کرده است و مربوط به کشورهای آمریکای لاتین است و برای نوجوانان تهیه شده است. هر کدام ماجراهای این کتاب جذابیت خاص خود را دارد و علاوه بر آشنا کردن نوجوانان با فرهنگ این منطقه از جهان، نکات اخلاقی مهمی را به آنها آموزش میدهد. کلید کوچولو یکی از داستانهای جذاب این کتاب است و به کلید بیکاری اشاره میکند که همیشه در گوشهای خانه مینشسته و مشغول خیال بافی بوده است. او آرزو داشت که پروانه زیبایی بود و در دشتهای سرسبز و پر از کل پرواز میکند.
6. زیباترین آواز
این رمان زیبا اثر شکوفه تقی است، او موضوع ارتباط با طبیعت را دستمایه این کتاب خود قرار داده که برای گروه سنی نوجوانان بالاتر از 10 سال مناسب است. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان این کتاب را منتشر کرده. این کتاب ماجرای پسر نوجوانی است که وقتی از خوب بیدار میشود زبیاترین صدای دنیا به گوشش میرسد و سفری را آغاز میکند تا صاحب این صدای دلنشین را پیدا کند. او ابتدا تصور میکند این صدا متعلق به پرندهها، گلها یا درختان است اما بعدتر متوجه میشود صدایی که شنیده متعلق به چیز دیگری بوده است. ارتباط زیبای انسان و طبیعت در این کتاب به بهترین شکل ترسیم شده و برای نوجوانان مناسب است.
سخن پایانی
کتابهای بینظیر زیادی را میتوان به این لیست اضافه کرد، که اینجا فرصت نشد به تمامی آنها بپردازیم. خرید کتاب برای کودکان بسیار متفاوت با خرید کتاب برای سنین دیگر مانند نوجوانان است و هنگام انتخاب آن باید دقت زیادی بکار ببرید. رمانها در عین حال که بسیار آموزنده و مفید هستند باید برای دنیای نوجوان جذابیت داشته و با شرایط زندگی حال حاضر او مطابقت داشته باشند. این روزها نوجوانان خواندن رمانهایی مثل هری پاتر، ارباب حلقهها و هابیت را بیشتر از رمانهای کلاسیک جهان میپسندند، که البته خواندن آنها هم برایشان مفید است. اگر بتوانید آنها را با رمانهای کلاسیک و آثار برتر نویسندگان صاحب سبک جهان آشنا کنید، میتوانید به ارتقای سلیقه آنها کمک کنید و قطعا در آینده خودشان هم انتخابهای بهتری خواهند داشت. خواندن کتاب خوب است، اما اگر به سراغ انتخابهای بهتر بروید قطعا منافع بیشتری به دست خواهید آورد.